ایمنی کار در ارتفاع و داربست بندی

ایمنی کار در ارتفاع و داربست بندی چیست؟

کار در محیط های صنعتی همواره با مخاطرات بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی همراه است. این مخاطرات در فعالیت های مختلف کاری می توانند به شکل های متفاوتی ظاهر شده و در صورت عدم برنامه ریزی و کنترل صحیح، پیامدهایی را به دنبال داشته باشند که گاهی اوقات جبران آنها به هیچ وجه امکان پذیر نیست. از این رو داشتن برنامه ای نظام مند برای شناسایی خطرات شغلی و لحاظ نمودن برنامه های کنترلی و پیشگیرانه به منظور جلوگیری از بروز پیامدهای ناگوار در محیط کار امری اجتناب ناپذیر است.« کار در ارتفاع» از جمله فعالیت هایی است که در محیط های کاری مختلف به صورت روزمره و یا برای انجام برنامه های تعمیر و نگهداری انجام می شود. شرایط خاص کار در ارتفاع،‌ آن را به فعالیتی خاص از نظر نوع مخاطرات و پیامدهای حوادث احتمالی آن تبدیل نموده است. وجود این شرایط، اقدامات خاصی را نیز به منظور حصول اطمینان از برقرار شدن ملاحظات ایمنی، بهداشت و محیط زیست نیاز خواهد داشت. در تدوین این مجموعه سعی شده تا با توجه به شرایط و ملاحظات ذکر شده، یک راهنمای کاربردی برای استفاده در زیر مجموعه های بهداشت حرفه ای ارائه شود.

مخاطبان دوره ایمنی کار بر روی دکل:

1- کارشناسان، مسئولین و افسران HSE

2- مشاوران و بازرسان حوزه HSE

3- علاقه مندان و دانشجویان رشته های مرتبط با ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

سرفصل دوره ایمنی کار در ارتفاع و داربست ‌بندی

1- کلیات

«کار در ارتفاع» از جمله فعالیت هایی است که در صنایع و مشاغل مختلف، به صورت روزمره و یا برای انجام برنامه های تعمیر و نگهداری انجام می شود. اقدامات لازم جهت پیشگیری از سقوط در ارتفاع 1.2 متر فاصله از سطح زمین انجام می شود.

2- برنامه ریزی جهت کار در ارتفاع

برنامه ریزی کار در ارتفاع فرآیندی است که نیاز به یک مدیریت متمرکز دارد. در این فرآیند هدایت تیم بر عهده گروهی از متخصصین مجرب خواهد بود که احاطه کاملی بر عملیات و نحوه ایمن سازی آن داشته باشند. برنامه ریزی کار در ارتفاع در 3 مرحله انجام می شود:

• آنالیز خطرات
• شناسایی خطرات
• پیش بینی اقدامات کنترلی

3- موقعیت انجام عملیات

موقعیت انجام عملیات از جمله مواردی است که در تجزیه و تحلیل خطرات کار در ارتفاع و پیش بینی اقدامات کنترلی بایستی مورد بررسی قرار گیرد. خطوط هوایی انتقال برق، حفاریهای بدون پوشش، تأسیسات زیر زمینی و ... از جمله مواردی به شمار می روند که بایستی وضعیت آنها در محلی که عملیات کار در ارتفاع انجام می شود، مشخص و در صورت نیاز تمهیدات لازم جهت پیشگیری از بروز حوادث ناشی از آنها پیش بینی گردد.

4- شرایط محیطی انجام عملیات (آب و هوا، نور و ... )

• در هنگام وقوع بادهای شدید که سرعت آن بیش از 50-40 کیلومتر در ساعت باشد، کار در ارتفاع بایستی تعطیل شود.
• در هنگام وقوع رعد و برقهای شدید، کار در ارتفاع به دلیل امکان برق زدگی بویژه بر روی داربستهای فلزی ممنوع است.
• در هنگام بارندگی، هر گونه عملیات با استفاده از تجهیزات برقی بویژه جوشکاری برق و همچنین در شرایطی که سطوح کار در اثر ریزش باران لغزنده می شود، ممنوع است.
• در هنگامی که نور کافی در محیط عملیات وجود نداشته باشد و یا در شرایطی که بعلت گرد و خاک، مه و یا بارش باران و برف، میزان دید کافی نباشد، بایستی عملیات کار در ارتفاع تعطیل گردد.

5- توانایی های فیزیکی و روانی مجریان عملیات

• جریان عملیات کار در ارتفاع بایستی از سلامتی کامل برخوردار و فاقد ترس از ارتفاع باشند.
• این افراد بایستی دارای قدرت بدنی، چالاکی، مهارت دستی و هماهنگی مناسب جهت کار در ارتفاع باشند.
• مجریان عملیات کار در ارتفاع بایستی توانائی سمعی مورد نیاز جهت شنیدن اصوات و صدای سایر همکاران را بدون سمعک یا با استفاده از سمعک داشته باشند. این مسئله بویژه جهت شنیدن اخطارهای ایمنی اهمیت دارد.
• علایم دال بر نقص عضو یا عدم تعادل روانی که به تأیید پزشکان متخصص رسیده باشد، می تواند منجر به آسیب رساندن به فرد یا دیگران شود و به همین جهت بایستی در بکارگیری افراد جهت کار در ارتفاع مد نظر قرار گیرد.

6- ایمنی سکوها و سطوح عملیات (داربست و ...)

• ایمنی داربست‌ها

 برای کلیه کارهایی که نمی توان آنها را در ارتفاع با استفاده از نردبان یا وسایل دیگر بطور اطمینان بخشی انجام داد، از داربستهای مناسب و کافی استفاده می شود.

• ایمنی جایگاه‌های کار

• کلیه داربست ‌هایی که کارکنان بر روی آن کار می کنند، باید دارای فضای کافی جهت اجرای کار مورد نظر باشند.
• هیچ بخشی از جایگاه کار نبایستی بر روی آجرهای لق، لوله های آب، دودکش و سایر مصالح غیر مطمئن و نامناسب قرار گیرد.
• پهنای جایگاه با در نظر گرفتن نوع کار بایستی مناسب باشد و در هر بخش آن باید گذرگاهی به پهنای 60 سانتی متر فارغ از هر مانع ثابت و مصالح انباشته شده فراهم گردد.

7- جداسازی عملیات

برای جداسازی محوطه عملیات کار در ارتفاع بایستی یک یا چند مورد از موارد زیر بکار گرفته شود:‌

• ایجاد سازه های حفاظتی محصور کننده
• گماردن یک یا چند نگهبان با پرچم خطر
• نصب علایم آگاهی دهنده و وسایل کنترل مسیر
• نصب چراغهای چشمک زن یا علایم شبرنگ با قرار دادن نرده ­های حفاظتی متحرک

8- روشها و تجهیزات ایمن سازی عملیات

•   ایمنی ماشین آلات کار در ارتفاع

• بالابرها بایستی بر اساس دستورالعمل سازنده و با رعایت مواردی از جمله تناژ بالابر مورد استفاده قرار گیرند.
• اپراتور بالابر باید اطلاعات لازم در خصوص بالابری که با آن کار میکند داشته باشد و ظرفیت بالابری آن را بداند.
• بکارگیری بالابرهایی که در فضای آزاد مورد استفاده قرار می گیرند، در شرایط باد شدید، صاعقه، کاهش شدید دید در هنگام باران، برف، مه و ... مجاز نمی باشد.
• انجام هر گونه عملیات حرارتی از جمله جوشکاری و سنگ زنی بر روی قطعات وسایل بالابر ممنوع است، زیرا سبب از بین رفتن استحکام این وسایل خواهد شد.

9- آمادگی جهت واکنش در شرایط اضطراری

با توجه به ریسک های پیش بینی شده عملیات کار در ارتفاع که توسط اداره HSE ارزیابی می گردد،‌ اقدامات زیر جهت واکنش در شرایط اضطراری صورت می گیرد:‌

• حضور مستمر تیم پزشکی به همراه امکانات و تجهیزات لازم در محل اجرای عملیات.
• وجود نفرات آموزش دیده جهت ارایه کمکهای اولیه در بین مجریان عملیات کار در ارتفاع.
• حضور خودروهای امدادی به همراه بهیار آموزش دیده جهت انتقال مصدومین در محل اجرای عملیات.

10- آموزش کارکنان در خصوص پیشگیری سقوط از ارتفاع

کلیه کارکنان بایستی در ارتباط با مخاطرات و ایمن سازی فعالیت کار در ارتفاع آموزشهای لازم را دیده باشند .این برنامه آموزشی بایستی شامل موارد زیر باشد:‌

• آشنایی با خطرات کار در ارتفاع
• آشنایی با ایمنی سکوها و سطوح عملیات
• آشنایی با توانایی‌های فیزیکی و روانی لازم جهت متصدیان عملیات
• آشنایی با تأثیرات و الزامات ایمنی مربوط به موقعیت و شرایط محیطی انجام عملیات

11- بازرسی، حفظ و نگهداری تجهیزات جلوگیری از سقوط

• بازرسی داربستها

• کلیه تجهیزات حفاظتی پیشگیری از سقوط و تجهیزات کاهش ارتفاع بایستی همه روزه پیش از استفاده مورد بازرسی قرار گرفته و در صورت نقص تعویض گردند.
• پیش از بکارگیری داربست باید شخص صلاحیتداری آنرا بررسی کند تا اطمینان حاصل نماید که:
  • داربست در وضعیت پایداری است.
  • تجهیزات ایمنی لازم در جای خود قرار دارند.
  • وسایلی که برای ساخت آن بکار رفته اند سالم اند.
  • داربست برای انجام کاری که در نظر گرفته است مناسب است.

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک کنید