انتخاب، آزمون و کاربرد تجهیزات حفاظت فردی (PPE)

وسایل حفاظت فردی (PPE) چیست؟

PPE مخفف عبارت Personal protective equipment به معنای تجهیزات حفاظت فردی برای فراهم کردن سلامتی در برابر خطرات احتمالی هستند. تعدادی از معروف ترین تجهیزات حفاظت فردی عبارتست از: کلاه ایمنی، کفش ایمنی، دستکش و کمربند ایمنی می باشد. استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی آخرین مرحله در مدیریت ریسک و کنترل خطرات است. به این معنا که صرف استفاده از تجهیزات حفاظت فردی نباید تنها اقدام در برابر کاهش ریسک تلقی شود. بلکه آخرین مرحله ای است که باقیمانده ریسکهای کاهش یافته را پوشش می دهد.

مخاطبان دوره انتخاب، آزمون و کاربرد تجهیزات حفاظت فردی

1- مدیران و کارشناسان صنایع

2- مسئولین ایمنی صنایع

3- دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت و محیط زیست

سرفصل دوره انتخاب، آزمون و کاربرد تجهیزات حفاظت فردی

1- وسایل حفاظت فردی

شامل گسترده وسیعی از لوازم، وسایل و تجهیزات كه به منظور حفاظت قسمتهای مختلف بدن افراد از موی سر گرفته تا كف پاها در برابر انواع خطرات احتمالی در محیط های مختلف كاری طراحی، ساخته و ارائه می شود.

2- انتخاب وسایل حفاظت فردی

     موارد قابل توجه در انتخاب وسایل حفاظت فردی:

• استفاده ناقص و یا غلط از PPES و در نتیجه عدم تأمین حفاظت كافی را منجر می شود.
• بخش تفكیك ناپذیر و در عین حال حیاتی از یك برنامه موفقیت‌آمیز، PPES می باشد.
• برای اینكه وسایل حفاظت فردی بتوانند بالاترین سطح ممكن حفاظت را تأمین كنند لازم است كه به طور مناسب انتخاب شده،  به بهترین نحو ممكن نگهداری و به طور صحیح و مداوم مورد استفاده قرار گیرند.

3- استانداردهای مربوط به وسایل حفاظت فردی

      از جمله این استانداردها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بعد از تشكیل اتحادیه اروپا مقرراتی تحت عنوان CE وضع شده است كه علاوه بر استاندارهای ملی، این استاندارد در كل كشورهای اروپایی رعایت می‌شود.
• برای وسایل حفاظت فردی این استاندارها با دو حرف EN و یك كد برای هر وسیله حفاظت فردی خاص ارائه شده است. به طور مثال استاندارد كلاه ایمنی EN 397 می‌باشد.

4- اهداف به کارگیری وسایل حفاظت فردی

• به عنوان ابزار كار تلقی شده كه بدون آنها پرداختن به شغل مورد نظر غیرممكن است.
• به عنوان مكمل اقدامات اساسی ایمنی بر روی محیط و پیرامون كارگر و آنچه كه در اختیار دارد.
• در شرایطی كه اقدام اساسی ایمنی محتاج زمان باشد، در اینصورت تنها امكان تامین شرایط ایمنی برای افراد به طور موقت خواهد بود.

5- وسایل حفاظت فردی سر

سر یكی از بخش‌های بحرانی انسان در برابر حوادث، چه شغلی و چه غیر شغلی می باشد. به علت وجود اندام های حساس و حیاتی از قبیل سیستم اعصاب مركزی وارد شدن كوچكترین ضربه باعث مرگ فرد و یا جراحات و آسیب‌ های شدید و دائمی به سرمی شود. خطرات عمده‌ای كه ناحیه سر را در محیط‌های شغلی تهدید می‌نماید شامل:

• آتش گرفتن موی سر
• بارهای معلقی كه می توانند سقوط كنند.
• گیر كردن موی سر در بین بخش های متحرك ماشی آلات
• اجسام و گوشه های تیز (خصوصا در ساختمان ها) در ارتفاع سر
• تیرها ، اشیاء و بارهای بالای سر كه امكان برخورد سر با آن ها وجود دارد.

6- خصوصیات كلاه ایمنی

فشار وارده به جمجمه را از طریق توزیع نیروی وارده در حداكثر سطح ممكن محدود نماید. علاوه بر این، پوسته سخت كلاه وظیفه دارد كه سر را از ضربات وارده در اثر برخورد اشیاء و اجسام با آن و بالعكس محافظت نماید. از طریق شكل كروی و سطح صاف خود بتواند با تغییر جهت و برگردان اشیائی كه بر روی آن سقوط می كنند میزان نیروی وارده را تقلیل دهد.

7- وسایل حفاظت فردی چشم

جراحات وارده به چشم به دلیل حساسیت عضو آسیب پذیر در اغلب موارد می تواند خسارات و ضایعات جبران ‌ناپذیر را به كارفرما، مصدوم و جامعه تحمل كند. نتایج بعضی مطالعات نشان می‌دهد كه 5 درصد كل حوادث شغلی از نوع حوادث چشمی می‌باشد. از طرف دیگر یافته ها نشان می دهند که 60 درصد افرادی که به صورت شغلی دچار حوادث شغلی می شوند، در حین حادثه فاقد تجهیزات حفاظت فردی چشمی بوده اند.

8- وسایل حفاظت فردی دستگاه شنوایی

در صورتی كه كنترل صدا از طریق كاهش صدا در منبع تولید و جلوگیری از انتقال صدا عملی نباشد تنها راه چاره استفاده از وسایل حفاظت شنوایی است. حتی در كارگاه ‌هایی كه تراز صدای عمومی در آنها پائین‌تر از حد استاندارد می‌باشد تعدادی از كارگران ماشین‌ های پرصدا به چنین حفاظ‌هایی نیازمندند. انتخاب وسایل حفاظتی شنوایی بایستی با توجه به صدای محیط، مدت مواجهه و خصوصیات فیزیكی فرد استفاده كننده صورت گیرد.

9- وسایل حفاظت فردی دست و بازو

بر اساس آمارهای ارائه شده میزان آسیب دیدگی دست، بین 40 تا 60 درصد كل حوادث شغلی است. در كشور ایران طبق تحقیقات مشخص شده است كه 47% حوادث مربوط به ناحیه دست می‌باشد.

10- وسایل حفاظت فردی پا

صدمات و آسیب های وارده به ناحیه پا یكی از معمول ترین حوادث شغلی در اغلب محیط های صنعتی به حساب می آید. سقوط اشیاء سنگین بر روی پا به ویژه ناحیه پنجه می تواند منجر به ایجاد جراحات شدید می شود. سوختگی های پا در اثر تماس با فلزات مذاب، جرقه ها، مواد شیمیایی خورنده به وفور در صنایع آهن و فولاد، شیمیایی، كوره كاری و نظایر آنها دیده می شود. بریدگی، خراشیدگی و سوراخ شدگی پاها یكی از حوادث معمول در بسیاری از محیط های كار  محسوب می شود. درماتیت ها یا اگزماها ممكن است در اثر تماس پا با طیف وسیعی از مواد، نظیر اسیدها، باز ها و بسیاری از مواد دیگر رخ دهد.

11- وسایل حفاظت فردی تنه و پوست

در محیط‌های كار طیف گسترده‌ای از خطرات وجود دارد كه می‌تواند تنه و پوست را تهدید ‌نماید. به دلیل وسعت قابل توجه تنه انسان در مقایسه با بخش‌های دیگر بدن و همچنین قرار گرفتن تعداد زیادی از اندام‌‌های حیاتی نظیر قلب، ریه، كبد، ستون فقرات و غیره در آن، احتمال بروز خطرات و همچنین شدت پیامد خطرات حاصله در آن بسیار  بالا بوده و بنابراین كنترل خطرات موجود در محیط كار و همزمان با آن تهیه تدابیر حفاظتی برای این قسمت از بدن حائز اهمیت می‌باشد.

12-  وسایل حفاظت فردی دستگاه تنفسی

یکی از مهمترین راه های اصلی تماس با مواد زیان آور هوا، راه تنفسی است. مواد زیان آور می توانند باعث وارد شدن صدمات فیزیکی و ایجاد تحریک در سیستم تنفسی شده و یا پس از جذب در ریه ها به قسمت های دیگر بدن نیز منتقل شوند. بنابراین تأمین سلامت این دستگاه از طریق تهیه و انتخاب وسیله حفاظتی مناسب نقش بسزایی در سلامتی كارگران در معرض آلاینده‌های هوا خواهد داشت.

13- تجهیزات حفاظتی کار در ارتفاع

سقوط از ارتفاع حادثه ای است كه پیامد آن صدمات و خسارات جبران ناپذیری است. كارگران كارگاه های ساختمانی، مقنی ها، كارگران برق و مخابرات به منظور جلوگیری از سقوط باید مجهز به كمربند ایمنی و طناب نجات باشند.

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک کنید