تشریح الزامات و مستندسازی سیستم های مدیریت ایمنی ترافیک جاده ای (ISO 39001 : 2012)

ایزو 39001 نسخۀ 2012، تضمین ایمنی ترافیک و حمل و نقل جاده ای

ISO 39001:2012 یک استاندارد بین‌المللی برای سیستم‌های مدیریت ایمنی ترافیک جاده‌ای (Road Traffic Safety - RTS) است که با هدف کاهش مرگ و میر و جراحات جدی ناشی از حوادث ترافیکی تدوین شده است. این استاندارد چارچوبی سیستماتیک را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند تا با شناسایی دقیق خطرات، ارزیابی ریسک‌ها و اجرای برنامه‌های پیشگیرانه، عملکرد ایمنی در حوزه حمل و نقل جاده‌ای را بهبود بخشند.

اجرای ISO 39001 به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا با اتخاذ رویکردی جامع و سیستماتیک، از اثرات منفی حوادث ترافیکی کاسته و محیط‌های کاری و عملیاتی خود را ایمن‌تر سازند. این استاندارد نه تنها نقش حیاتی در حفظ سلامت افراد دارد، بلکه به عنوان یک مزیت رقابتی در بازارهای جهانی محسوب می‌شود.

ویژگی های کلیدی ISO 39001

از ویژگی‌های کلیدی ISO 39001 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توسعه چارچوب مدیریتی: ایجاد فرآیندهایی جهت شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات مرتبط با ترافیک جاده‌ای.
• اجرای فرآیندهای پیشگیرانه: اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم به منظور کاهش احتمال وقوع حوادث و بهبود پاسخگویی در شرایط اضطراری.
• تعهد سازمانی: نشان‌دهنده تعهد سازمان به حفظ ایمنی کارکنان، مشتریان و عموم جامعه و فراهم آوردن شرایط کاری ایمن.
• بهبود مستمر: فراهم کردن بسترهایی برای بازنگری و بهبود دائمی عملکرد ایمنی در سازمان.

این دوره به همه افرادی که در بهبود عملکرد ایمنی و مدیریت ریسک‌های ترافیکی نقش دارند، کمک می‌کند تا با رویکردی سیستماتیک و مطابق با استانداردهای بین‌المللی، محیط‌های کاری و عملیاتی خود را ایمن‌تر سازند.

مخاطبان دورۀ تشریح الزامات و مستندسازی سیستم های مدیریت ایمنی ترافیک جاده ای (ISO 39001 : 2012)

• مهندسان و کارشناسان راه و حمل و نقل
• مدیران و مسئولین سازمان‌های حمل و نقل جاده‌ای
• مشاوران و متخصصان مدیریت ریسک و ایمنی ترافیک
• کارکنان نهادهای دولتی و سازمان‌های نظارتی مرتبط با حمل و نقل
• مدیران HSE ایمنی، بهداشت و محیط زیست در شرکت‌های حمل و نقل
• کارشناسان، مشاوران سیستم های مدیریتی ایمنی، بهداشت حرفه ای و HSE
• تمامی علاقه مندان به مباحث مرتبط با ایمنی جاده‌ای و کاهش حوادث ترافیکی

سرفصل های دورۀ تشریح الزامات و مستندسازی سیستم های مدیریت ایمنی ترافیک جاده ای (ISO 39001 : 2012)

0. مقدمه

این استاندارد، ابزاری برای کمک رسانی به سازمان ها در راستای کاهش و نهایتا حذف تصادفات و خطر فوت و جراحت شدید و غیر قابل جبران ناشی از تصادفات ترافیکی می باشد. با تمرکز و توجه بر این استاندارد، می توان استفادۀ اقتصادی تر و مؤثرتری از سیستم ترافیک به عمل آورد.

1. هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد، تغیین الزامات یک سیستم مدیریت ایمنی ترافیک است تا سازمان مرتبط با این سیستم، بتواند در جهت کاهش فوت و جراحات شدید ناشی از تصادفات رانندگی به نحو اثرگذار اقدام نماید.

این استاندارد برای همه سازمانهایی که قصد انجام موارد زیر را داشته باشند کاربرد دارد:

• ارتقاء عملکرد سیستم ایمنی راه
• ایجاد، پیاده سازی، حفظ و توسعه یک سیستم مدیریت ایمنی راه
• و ...

2. مراجع الزامی

این استاندارد مراجع الزامی ندارد.

3. اصطلاحات و تعاریف

• ممیزی

فرایندی نظام مند، مستقل و مستند است که به منظور به دست آوردن شواهد ممیزی و ارزیابی بی طرفانه آن برای تعیین دامنه ای که معیارهای ممیزی انجام می شود.

• شواهد ممیزی

سوابق، گزارش های مستدل یا دیگر اطلاعاتی است که مربوط به معیارهای ممیزی و قابل تایید هستند.

• اقذام اصلاحی

اقدامی برای حذف عامل عدم انطباق و پیشگیری از رخداد مجدد آن.

• و ...

4. مضمون سازمان

• شناخت سازمان و مضمون آن
  • نقش خود را در سیستم ترافیک جاده ای مشخص کند.
  • زنجیره و ارتباط فرایندها، فعالیت ها و عملکردها را تعیین کند.
  • و ...

• شناخت نیازها و انتظارات گروه های ذینفع

سازمان باید نسبت به تعیین موارد زیر اقدام نماید:

• گروه های ذینفع مرتبط با سیستم مدیریت ایمنی جاده ای.
• الزامات این گروه های ذینفع.
• و ...

• تعیین دامنۀ سیستم مدیریت ایمنی راه
  • سازمان باید محدوده و عملیاتی بودن سیستم مدیریت ایمنی راه را به منظور ایجاد دامنۀ مورد نظر سازمان تعیین کند.

• و ...

5. راهبری

• راهبری و تعهد

مدیریت ارشد باید راهبری و تعهد خود را در رابطه با سیستم مدیریت RTS به شرح زیر ابراز نماید:

• حصول اطمینان از سیاست گذاری و تعیین اهداف سیستم ایمنی راه و تطابق آنها با جهت گیری راهبردی سازمان
• حصول اطمینان از یکپارچگی الزامات سیستم مدیریت RTS با فرایندهای کسب و کار سازمان
• و ...

• خط مشی

• چارچوبی برای تنظیم اهداف و مقاصد سیستم ایمنی راه
• شامل تعهدی برای برآورده ساختن الزامات کاربردی
• و ...

• نقش های سازمانی، مسئولیت ها و اختیارات
  • مدیریت ارشد باید از تخصیص میئولیت ها و اختیارات به سمت های مربوطه، و اطلاعرسانی آن به تمامی سازمان اطمینان یابد.
  • و ...

6. برنامه ریزی

• کلیات

سازمان باید از فرایندی پیروی کند که عملکرد جاری در زمینه سیستم ایمنی راه را مورد بررسی و بازنگری قرار دهد، ریسک ها و فرصت ها را تعیین کند، و ...

• اقداماتی برای شناسایی ریسک ها و فرصت ها

در هنگام برنامه ریزی برای سیستم مدیریت ایمنی جاده ای، سازمان باید موارد و موضوعات لازم را در نظر گرفته و ریسک ها و فرصت هایی را که نیاز به بررسی دارند، تعیین کند تا:

• از اثرات نامطلوب پیشگیری کرده یا آنها را کاهش دهد
• به بهبود مستمر دست پیدا کند
• و ...

• عوامل عملکردی سیستم ایمنی راه

سازمان باید عوامل مورد نظر را از فهرست زیر مشخص کند:

• عوامل بروز ریسک
• عوامل نتایج نهایی ایمنی
• عوامل نتایج میانی ایمنی
• و ...

• اهداف سیستم ایمنی راه و برنامه ریزی برای دستیابی به آنها

اهداف سیستم ایمنی راه باید:

• با خط مشی سیستم ایمنی راه سازگار باشد
• الزامات کاربردی را در نظر بگیرد
• و ...

7. پشتیبانی

• هماهنگی
• منابع
• صلاحیت
  • شایستگی مورد نیاز فرد یا افرادی را که تحت کنترل سازمان کار می کنند و بر عملکرد سیستم ایمنی جاده ای مؤثرند، تعیین کند.
  • از صلاحیت این افراد در زمینۀ تحصیلات، آموزش یا تجربه اطمینان حاصل کند.
  • اطلاعات مستند مناسب را به عنوان شواهد شایستگی نگهداری کند.
  • و ...

• آگاهی
  • خط مشی سیستم ایمنی راه
  • میزان تأثیر مشارکت کارکنان در اثربخشی سیستم مدیریت ایمنی راه شامل منافع حاصل از ارتقاء عملکرد سیستم ایمنی راه
  • و ...

• ارتباطات

• اطلاعات مستند
  • کلیات
  • ایجاد و به روز رسانی
  • کنترل اطلاعات مستند
  • و ...

8. اجرا

• برنامه ریزی اجرایی و کنترل
  • تعیین معیارهایی برای انجام فرایندها
  • کنترل فرایندها مطابق با معیارها
  • و ...
• آمادگی برای وضعیت اضطراری و پاسخ به آن
• و ...

9. ارزیابی عملکرد

• پایش، سنجش، تحلیل و ارزیابی
• بررسی تصادفات و سایر سوانح ترافیکی راه
  • شناسایی ضرورت انجام اقدامات اصلاحی سیستم ایمنی راه
  • شناسایی فرصت ها برای انجام اقدامات پیشگیرانه
  • و ...
• ممیزی داخلی
• بازنگری مدیریت
  • وضعیت اقدامات مربوط به بازنگری های قبلی مدیریت
  • تغییرات در موضوعات داخلی و خارجی که مربوط به سیستم مدیریت RTS هستند
  • و ...

10. بهبود

• عدم انطباق و اقدام اصلاحی
• بهبود مستمر
• و ...

11. پیوست ها

• راهنمای استفاده از این استاندارد
• فعالیت بین المللی در چارچوب های مدیریت ایمنی ترافیک جاده ای
• انطباق این استاندارد با ISO 9001 و ISO 14001
• کتاب نامه

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید