ایمنی در حفر دستی چاه

مقدمه

برگزاری دوره‌های آموزشی با هدف ارتقاء سطح ایمنی در حفر دستی چاه به شدت حائز اهمیت است. این دوره‌ها به کارگران و متخصصان این حوزه آموزش می‌دهند که چگونه با رعایت اصول ایمنی و استانداردها، خطرات احتمالی را به حداقل برسانند. از جمله اهداف اصلی این دوره‌ها، افزایش آگاهی در مورد خطرات مرتبط با حفاری چاه، تکنیک‌های صحیح استفاده از تجهیزات ایمنی و روش‌های پیشگیری از حوادث ناگوار می‌باشد.

علاوه بر این، با شرکت در این دوره آموزشی، افراد مهارت‌های لازم برای مدیریت وضعیت‌های اضطراری و واکنش صحیح به حوادث احتمالی را کسب می‌کنند. این دوره‌ها نه تنها به حفظ جان کارگران کمک می‌کند، بلکه به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های ناشی از حوادث نیز می‌انجامد. به همین دلیل، شرکت در این دوره‌ها برای تمامی افرادی که در زمینه حفر دستی چاه فعالیت می‌کنند، ضروری است. مدیران و کارفرمایان نیز با سرمایه‌گذاری در آموزش کارکنان، می‌توانند محیط کاری ایمن‌تری ایجاد کنند و به ارتقاء فرهنگ ایمنی در محل کار کمک کنند.

مخاطبان دورۀ ایمنی در حفر دستی چاه

1- کارگران و متخصصان حوزه حفر چاه‌های دستی

2- مهندسین و ناظرین پروژه‌های ساختمانی

3- مدیران سایت‌های کار و ایمنی و HSE

4- پیمانکاران و مشاوران در پروژه‌های آب و فاضلاب

5- افسران و مسئولان HSE

6- علاقه مندان و دانشجویان رشته های مرتبط با HSE و ایمنی

سرفصل های دورۀ ایمنی در حفر دستی چاه

1. فصل اول - کلیات

• هدف و دامنه کاربرد: ایمن‌ سازی محیط کار و پیشگیری از حوادث ناشی از کار در عملیات حفر دستی چاه
• تعاریف
  • پیمانکار حفر چاه
  • مقنی (چاه کن)
  • تجهیزات حفاری
  • و ...

2. فصل دوم - مقررات عمومی

در این فصل، مقررات عمومی مربوط به ایمنی در حفر دستی چاه بررسی می شود. از جمله:

• عملیات حفاری باید توسط مقنی و چرخ‌ کش و کلنگ ‌دار و کارگران با تجربه که از مهارت و سابقه کافی برخوردارند، انجام پذیرد و اشتغال کارگر ساده به عنوان یکی از عوامل اجرایی ممنوع است.

• انباره چاه باید در عمقی حفر گردد که تحت تاثیر ارتعاشات ناشی از دستگاه ‌ها، وسائل نقلیه و نیروهای وارده از طریق فوندانسیون ساختمان‌ ها، قرار نگیرد. ارتفاع آن نباید از 150 سانتی‌ متر و عرض آن از 120 سانتی‌ متر تجاوز کند، در غیر این صورت باید مهاربندی شود؛ همچنین برای حفر انباره در لایه‌ های‌ سست خاک‌ باید کوَل ‌‌بندی‌ و تقویت‌ سقف‌ و دیواره ‌ها انجام پذیرد.

• و ...

3. فصل سوم - وظایف مجری

در این فصل، الزامات ایمنی مربوط به وظایف مجری در عملیات حفر دستی چاه بررسی می شود. از جمله:

• مجری مکلف به ایمن‌ سازی محیط کارگاه، بررسی قنوات و چاه‌ های قبلی و محل حفاری و وضعیت لایه‌ های خاک، رعایت فاصله محل حفاری تا فوندانسیون‌ ها و دیوارها و ستون بناهای جانبی، مسیر تردد وسایل نقلیه و لرزش ناشی از آن‌، باغچه و استخر و محل‌ هایی با دفع آب یا هرزآب زیاد، تابلوها و چراغ ‌های اطراف و تأسیسات زیرزمینی و دیگر موارد مرتبط با حفاری می‌ باشد و باید عوامل اجرایی را از وضعیت کارگاه مطلع نماید.
• مجری حفر چاه مکلف به بکارگیری کارگران مجرب است و باید ضمن تشریح مخاطرات ایمنی برای کارگران، بر اجرای صحیح و ایمن انجام کار و نحوه استفاده از دستگاه‌ ها و تجهیزات، نظارت کند.
• و ...

4. فصل چهارم - چرخ چاه

در این فصل، الزامات ایمنی مربوط به چرخ چاه در حفر دستی چاه بررسی می شود. از جمله:

• چرخ چاه، اعم از دستی و موتوری باید به طور ثابت و اطمینان بخشی در دهانه چاه مستقر شود تا علاوه بر حفظ تعادل، از لغزیدن یا سقوط آن به داخل چاه پیشگیری شود؛ وزن بار متصل به قلاب باید بین تمام پایه‌ ها به صورت مساوی تقسیم شود تا احتمال واژگونی، جابجایی، فرو رفتن در زمین و کج شدن یا شیبدار شدن آن وجود نداشته باشد.
• قسمت‌ های انتقال‌ دهنده نیرو، کوپلینگ‌ های چرخ چاه موتوردار و پمپ‌ ها، تسمه و فلکه‌ ها و سایر تجهیزات حفاری باید به منظور پیشگیری از تماس دست‌ ها و انگشتان و یا اجزای بدن با آن‌ ها، حفاظ ‌گذاری گردد. ضمناً ریل کشویی الکتروموتور و گیربکس چرخ چاه باید به نحوی باشد که احتمال ورود دست به منطقه خطر وجود نداشته باشد.
• و ...

5. فصل پنجم ـ تهویه چاه

در این فصل، الزامات ایمنی مربوط به تهویه چاه در حفر دستی چاه بررسی می شود. از جمله:

• مجری حفر چاه مکلف است با استفاده از تجهیزات فیزیکی و هواکش‌ هایی متناسب با حجم و نوع و شرایط چاه، نسبت به تهویه و تخلیه کامل گازهای سمی و خطرناک داخل چاه به فضای آزاد اقدام نموده و با تزریق هوای سالم و کافی به درون چاه همواره ‌هوای سالم برای تنفس کارگران فراهم نماید؛ ورود عوامل اجرایی به داخل چاه قبل از ایمن ‌سازی و اطمینان از وجود هوای سالم، ممنوع است.
• هر نوع‌ چاه‌ آب‌ یا فاضلاب‌ علاوه بر رعایت‌ اصول ایمنی‌ و بهداشتی باید ‌دارای‌ کانال تهویه‌ و هواکش‌ مناسب‌ و خارج از دسترس افراد متفرقه باشد.
• و ...

6. فصل ششم ـ چاه فاضلاب

در این فصل، الزامات ایمنی مربوط به چاه فاضلاب در حفر دستی چاه بررسی می شود. از جمله:

• در انتخاب محل حفر چاه فاضلاب باید موقعیت چاه‌ های فاضلاب موجود، مورد بررسی قرار گیرد. فاصله چاه جدید با چاه قدیم باید بر اساس جنس لایه‌ های خاک، فشارهای موجود، رطوبت، لرزش و دیگر موارد به اندازه‌ ای باشد که خطر ریزش و مرتبط شدن خود به خود دو چاه وجود نداشته باشد.
• پرتاب اجسام مشتعل به داخل چاه فاضلاب، برای اطمینان از تخلیه و خالی بودن چاه ممنوع است.
• و ...

7. فصل هفتم ـ تأسیسات الکتریکی

در این فصل، الزامات ایمنی مربوط به تأسیسات الکتریکی در حفر دستی چاه بررسی می شود. از جمله:

• کابل سیار مخصوص روشنایی یا انتقال جریان برق باید سالم، یک تکه، ضد آب و فاقد خراش و زدگی باشد و استفاده از سیم و کابل های معیوب و چند تکه و چسب خورده ممنوع است.
• کابل برق مورد استفاده برای انتقال نیروی برق به الکتروپمپ، مدار روشنایی، تهویه و سایر وسایل برقی باید سالم، یک تکه، مقاوم و عاری از هرگونه زدگی و فرسودگی باشد.
• و ...

8. فصل هشتم ـ دهانه چاه

در این فصل، الزامات ایمنی مرتبط با دهانۀ چاه در حفر دستی چاه بررسی می شود. از جمله:

• برای جلوگیری از سقوط سنگ، خاک، نخاله، ابزار و دیگر اجسام به داخل چاه، باید آستانه‌ ای به ارتفاع 15 سانتی ‌متر از مصالح مقاوم برای دور دهانه چاه تعبیه گردد.
• برای حفاظت کارگران از خطر ریزش اطراف چاه، باید در محل ایستادن کارگران تخته یا الوارهای زیرپایی با مقاومت و پهنای کافی گذاشته شود .
• و ...

9. فصل نهم ـ مقررات متفرقه

در این فصل، مقررات متفرقه مربوط به ایمنی در حفر دستی چاه بررسی می شود. از جمله:

• برای عملیات حفاری تا عمق ۵ متر باید حداقل ۲ نفر و با افزایش عمق، حداقل ۳ نفر اشتغال به کار داشته باشند و با شروع عملیات حفر انباره، یک کارگر مجرب دیگر به گروه اضافه می ‌شود. بکارگماری کارگر ساده ممنوع و داشتن حداقل دو سال سابقه اجرایی الزامی است.
• احداث جان پناه در فواصل معینی از میل چاه، برای استقرار و حفظ جان کارگران از خطر ریزش یا سقوط خاک، سنگ، ابزار، دلو و نخاله‌ ها به داخل چاه الزامی است.
• و ...

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید