* اگر ویدئو پخش نمی شود، اینجا کلیک کنید *
مشاهده / دانلود ویدئوی دوره آشنایی با مبحث 12 مقررات ملی ساختمان ایران - ویرایش پنجم
مقررات ملی ساختمان ایران (INBR) چیست؟
Iranian National Building Regulations
مقررات ملی ساختمان مجموعه قوانین لازم‌الاجرایی است که رعایت آن در ساخت و ساز می‌تواند به تأمین ایمنی و آسایش ساکنان آنها منجر شود. مقررات ملی که با توجه به سطح فناوری کشور تدوین شده است، امروزه میثاق جامعه مهندسی کشور است و توانسته است قابلیت‌های خود را در عرصه‌های مرتبط نشان دهد.
مقررات ملی در کشور ما سابقه طولانی نداشته و در مواردی نیز حسب نیاز، ضوابط سایر کشورها بومی شده است، اما امروز با توجه به حجم بالای ساخت و سازها و نیاز روزافزون به روش‌های طرح و اجرای نوین و مصالح و فرآورده‌های ساختمانی، باید بیش از پیش مورد توجه جامعه مهندسی و صنایع مرتبط کشور قرار گیرد، به گونه‌ای که مقررات ملی ساختمان در تمام وجوه و ارکان ساخت و ساز حاکم باشد. این وظیفه بزرگی است که باید جامعه مهندسی به دوش بکشد.
تجربه زلزله‌های گذشته، پایین بودن عمر مفید ساختمان‌ها، نیاز به تعمیرات فراوان در طول دوره بهره‌برداری ساختمان‌ها و ... نشان می‌دهد که ساخت و سازهای سنتی دیگر جوابگوی جامعه روبه رشد ایران اسلامی نیست و با توجه به افق سند چشم‌انداز بیست ساله کشور، اهمیت مقررات ملی ساختمان بیش از پیش آشکار می‌شود.
(مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی)
مقدمه مبحث 12 مقررات ملی ساختمان ایران - ویرایش پنجم (1403)
تأمین ایمنی و بهداشت کار، همچنین حفظ محیط زیست از موضوعات بسیار مهم و حائز اهمیت در مهندسی ساختمان و بویژه در کارگاه های ساختمانی است. شدت حوادث در این عرصه و آثار آن از جمله موارد منجر به فوت یک یا چند نفر یا آسیب های جسمی و روحی و معلولیت های جبران ناپذیر که بعضا تاثیر منفی شگرفی در خانواده و نسل های بعدی فرد آسیب دیده نیز برجای می گذارد، توجه به هر سه زمینه ایمنی، بهداشت کار و محیط زیست (HSE) را در این حوزه بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر می نماید.
آثار بی توجهی به این مهم، فقط در بخش ایمنی خلاصه نمی شود. رعایت نکردن الزامات مربوط به بهداشت کار در کارگاه های ساختمانی نیز موجب بیماری های ماندگار و آسیبهای اساسی به فرد شده و از این حیث نیز منجر به آسیبهای جسمی و روحی و معلولیت های جبران ناپذیر می شود. تاثیر مستقیم عملیات ساختمانی بر محیط زیست، عملا امکان ایجاد آسیب به محیط زیست را در ذات خود دارد. رعایت کلیه الزامات زیست محیطی در این کارگاه ها برای حفظ محیط سالم و طبیعی برای زیست و کار انسان، به خصوص ساکنان و شاغلان مجاور کارگاه ساختمانی امری ضروری و از مصادیق بارز اخلاق حرفه ای است. کارگاه های ساختمانی به علت تفاوت های مبنائی و بنیادین با سایر کارگاه ها، ویژگی ها و پیچیدگی هایی در زمینه ایمنی، بهداشت کار و حفظ محیط زیست را داراست، که باید بطور خاص و در چهار چوب تفکر سیستمی به آن پرداخته شود.
(دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان)
مخاطبان دوره مبحث 12 مقررات ملی ساختمان ایران - ویرایش پنجم (1403)
- کارشناسان، افسران و مسئولین ایمنی و HSE
- کارشناسان رشته های راه و ساختمان، معماری و عمران
- کارکنان، کارگران، مدیران و پیمانکاران عملیات های ساختمانی
- علاقه مندان و دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)
سرفصل دوره مبحث 12 مقررات ملی ساختمان ایران - ویرایش پنجم (1403)
1- کلیات
هدف این مبحث تعیین حداقل مقررات به منظور تأمین ایمنی، بهداشت کار و حفاظت از محیط زیست در عملیات ساختمانی است.
-
دامنه کاربرد
-
تعاریف کلی و واژه ها
-
اقدامات قبل از اجرا و اخذ مجوزهای خاص
-
وظیفه و مسئولیت ایمنی، بهداشت کار و حفاظت محیط زیست
2- ایمنی
مجری (پیمانکار کل) باید شرایط و مخاطرات احتمالی محیط کار و ارزیابی ریسک هایی را که ممکن است از این مخاطرات به وجود آید، شناسائی کند و اقدامات پیشگیرانه مناسب برای حذف مخاطرات احتمالی و به عبارت دیگر "مدیریت ریسک" را انجام دهد.
-
ایمنی عابران و مجاوران کارگاه ساختمانی
-
جلوگیری از سقوط افراد
-
پیشگیری از آتش سوزی، سوختگی و برق گرفتگی
3- بهداشت کار و محیط زیست
مجری (پیمانکار کل) باید ریسک های بهداشت کار و مخاطرات زیست محیطی شامل کلیۀ خطرها و عوامل زیان آور ناشی از عملیات ساختمانی را ارزیابی و مدیریت کند و براساس اولویت های حاصل از فرایند ارزیابی ریسک مربوط، برنامه های خود را در خصوص کنترل خطرها و عوامل زیان آور در هر یک از محل های کار اجرا کند.
-
آب آشامیدنی
-
سرویس بهداشتی
-
رختکن
-
غذا خوری، محل اقامت و استراحت کارگران
-
نور و روشنایی
-
تهویه
-
کمک های اولیه
4- تجهیزات حفاظت فردی
جهیزات حفاظت فردی وسایلی از قبیل کلاه ایمنی، ماسک تنفسی، گوشی حفاظتی و پاپوش است که برای حذف تماس مستقیم افراد با عوامل زیان آور یا مخاطره آمیز در محل کار استفاده می شود.
-
کلاه ایمنی
-
پیکربند (حمایل بندکامل بدن) و طناب مهار
-
عینک ایمنی و سپر محافظ صورت
-
ماسک تنفسی حفاظتی
-
کفش و پوتین ایمنی
-
چکمه و نیم چکمه لاستیکی
-
دستکش حفاظتی
-
لباس کار
-
گوشی حفاظتی
-
جلیقه نجات
-
گتر حفاظتی
5- وسایل و سازه های حفاظتی
در طراحی و اجرای قسمتهای مختلف وسایل و سازه های حفاظتی که تحت تأثیر بارهای مختلف قرار می گیرد، باید مفاد مبحث ششم مقررات ملی ساختمان (بارهای وارده بر ساختمان) رعایت شود.
-
جان پناه و نرده حفاظتی موقت
-
پاخور حفاظتی
-
راهرو سرپوشیده موقت
-
سرپوش حفاظتی
-
پوشش موقت فضاهای باز
-
سقف موقت
-
تور ایمنی
-
حصار حفاظتی موقت
6- ابزار، تجهیزات و ماشین آلات ساختمانی
ابزار، تجهیزات و ماشین آلات ساختمانی موضوع این فصل که در عملیات مختلف ساختمانی استفاده می شود، شامل موارد زیر است:
-
دستگاه ها و ماشین آلات موتوری بالابر
-
ماشین آلات عملیات خاکی
-
وسیله نقلیه موتوری حمل و نقل مصالح و ضایعات ساختمانی
-
ماشین آلات برقی و مکانیکی
-
ابزارهای دستی و قدرتی
-
دستگاه ها و وسایل موتوری بالابر
-
وسایل موتوری نقل و انتقال، خاکبرداری و جابجایی مصالح ساختمانی
7- وسایل دسترسی
منظور از وسایل دسترسی، وسایلی است موقتی از قبیل داربست، نردبان، راه پله، راه شیبدار که برای دسترسی افراد به قسمتهای مختلف بنای در دست احداث، تعمیر، بازسازی یا تخریب و برچیدن بنا استفاده می شود.
8- تخریب و برچیدن ساختمان
هر اقدامی که مستلزم جدا کردن مصالح از ساختمان به منظور حذف، نوسازی، تعمیر، مرمت، مقاوم سازی، بهسازی و بازسازی تمام یا قسمتی از بنا باشد، تخریب و برچیدن نامیده می شود.
-
تخریب و برچیدن کف وسقف
-
تخریب و برچیدن دیوارها
-
تخریب و برچیدن سازه بتنی
-
تخریب و برچیدن سازه فولادی
-
تخریب و برچیدن دودکش بلند صنعتی و سازه مشابه
-
مصالح و ضایعات
9- عملیات خاکی
منظور از عملیات خاکی عبارت است از: خاکبرداری، خاکریزی، تسطیح زمین، گودبرداری، پی کنی، اجرای شمع، حفر شیار، کانال، چاه و مجرای آب و فاضلاب با وسایل دستی یا مکانیکی
-
گودبرداری (حفر طبقات زیرزمین و پی کنی ساختمان)
-
حفاری چاه و مجاری آب و فاضلاب
10- عملیات ساخت، برپایی و نصب سازه ساختمان
عملیات ساخت، برپایی و نصب سازه، نظیر جوشکاری، برشکاری و پیچ و مهره کاری سازه فولادی، همچنین عملیات قالب بندی، میلگردگذاری و بتن ریزی در سازه بتنی باید توسط اشخاص دارای صلاحیت انجام شود.
-
اجرای سازه فولادی
-
اجرای سازه بتنی
11- سایر مقررات مربوط
تغییرات و جابجایی در کنتورهای برق، گاز، آب و اتصالات قبل از کنتورها، فقط باید توسط مأموران سازمانها و اشخاص ذیربط صورت گیرد.
-
تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع
-
کابل کشی و نصب تأسیسات و تجهیزات برقی
-
کابل کشی برای استفاده های موقت
-
نصب قطعات پیش ساخته بتنی
-
کار بر روی بام ساختمان و سایر سطوح شیب دار
-
رنگ آمیزی و پوشش سطوح با مواد شیمیایی یا دیگر مواد قابل اشتعال
-
حمل و نقل، جابجایی و انبار کردن مصالح
جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید