پدافند غیرعامل

پدافند غیرعامل چیست؟

پدافند غیرعامل نوعی دفاع غیرنظامی است و به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌گردد که به جنگ ‌افزار نیاز ندارد و با اجرای آن می‌توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تأسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد. پدافند غیرعامل به معنای کاهش آسیب ‌پذیری در هنگام بحران، بدون استفاده از اقدامات نظامی و صرفاً با بهره‌گیری از فعالیت‌های غیرنظامی، فنی و مدیریتی است. اقدامات پدافند غیرعامل شامل پوشش، پراکندگی، تفرقه و جابجایی، فریب، مکان‌یابی، اعلام خبر، قابلیت بقا، استحکامات، استتار، اختفاء، ماکت فریبنده و سازه‌ های امن می‌باشد. در پدافند غیرعامل تمام نهادها، نیروها، سازمان‌ها، صنایع و حتی مردم عادی می‌توانند نقش مؤثری ایفا کنند در حالیکه در پدافند عامل مانند سیستم‌ های ضدهوایی و هواپیماهای رهگیر، تنها نیروهای مسلح مسئولیت برعهده دارند. پدافند غیر عامل در شبکه ‌های توزیع به اصولی پیشگیرانه ای اطلاق می‌شود که با انجام آنها ضریب اطمینان شبکه بالا رفته و در مواقع بحران خسارت وارده کاهش می‌یابد همانند مقاوم‌سازی پایه‌ها، نصب اسپیسر و …

مخاطبان دوره پدافند غیرعامل:

1- مدیران

2- کارشناسان

3- کارکنان

سرفصل دوره پدافند غیرعامل:

1- اصول و مبانی پدافند غیرعامل

پدافند غیرعامل به مجموعه اقداماتی اطلاق می گردد که مستلزم به کارگیری جنگ افزار و تسلیحات نبوده و با اجرای آن می توان از وارد شدن خسارت مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی، حساس و مهم نظامی وغیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده و یا میزان خسارات و تلفات ناشی از حملات و بمباران های هوایی موشکی دشمن را به حداقل ممکن کاهش داد.

2- استتار، اختفا و فریب

CCD  مخفف کلمات استتار، اختفا و فریب است. معنی اصطلاحی آن، استفاده و بهره برداری از اقلام، تجهیزات و روشهایی برای پنهان نمودن، همگون سازی، تغییر شکل و شبیه سازی، ایجاد اهداف فریبنده و حذف شکل منظم هندسی اهداف در جهت جلوگیری از کشف و شناسایی نیروها، تجهیزات، تاسیسات و فعالیت های خودی توسط سیستم های آشکارساز و حسگرهای دشمن است.

3- استحکامات و سازه های امن

کشوری که در نبرد، امکانات حیاتی خود، ازجمله زیرساخت های نظامی اقتصادی و صنعتی را حفظ نماید و قادر به حفظ تسلط و فرمان دهی بر نیروهای تدافعی خویش باشد، این امکان را خواهد داشت که با انسجام کامل و با استفاده از حداکثر توان دفاعی خود در مقابل تهدیدات خارجی ایستادگی نماید. با توجه به این موضوع دانش احداث سازه های امن در سال های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است. به تبع آن علاوه بر گستردگی وسیع استفاده از این نوع سازه ها در فعالیت های عمرانی – صنعتی بخش های فراوانی از فعالیت های نظامی دفاعی معطوف استفاده از سازه های امن شده است.

4- بحران سیاسی

بحران های سیاسی شامل قحطی، مخاصمات و جنگ های خانمان سوز با دشمن خارجی می باشند. علل و عوامل بحران های سیاسی بسیار متنوع هستند، یک تغییر روانشناختی، حمله ناگهانی، افزایش تنش های دیپلماتیک، شروع جنگ، کودتا و... احتمال روزافزون بروز ناآرامی و شورش، تظاهرات خشونت آمیز، خیزش های اجتماعی و... هریک می توانند منشاء بحرانی بزرگ، مخرب و ویران کننده باشند.

5- مکان یابی و آمایش سرزمین

برای شناسایی و تعیین موثر در استقرار صنایع و مراکز خدماتی- تحقیقاتی در پهنه کشور به انجام مطالعات پیرامون هریک از صنایع و مراکز مورد نطر و نیز ویژگی ها و استعداد هریک از مناطق خواهیم پرداخت.

6- جنگ اطلاعات و پدافند غیرعامل

همانگونه که پدافند غیرعامل در برابر تهدیدات هوایی، زمینی و دریایی، ساز و کارهای ویژه ای را اتخاذ می نماید. بایسته است به نحو مقتضی ضمن شناسایی تهدیدات اطلاعاتی، ساز وکارهای لازم برای پاسخگویی به این تهدید را نیز تدارک ببیند. ارتباط جنگ اطلاعات و پدافند غیرعامل را می توان در دو حوزه اصلی پدافند غیرعامل اطلاعاتی و اثر عملیات اطلاعاتی بر پدافند غیرعامل بررسی نمود.

7- میدان نبرد سایبر

ویژگی ها و ماهیت هرمدل جنگی معمولا سبب بروز رخدادهایی می گردد. که از این رخدادها به نام پدیده یاد می شود. پدیده، اثر حاصل از چندین عامل و متغیر است که مطالعه آن از چند جنبه حائز اهمیت است. در جنگ اطلاعات حداقل چهار پدیده اصلی قابل شناسایی است. ازجمله: مرگ آگاهی، ناتوان سازی استراتژیک، برتری اطلاعاتی و...

8- تهدید شناسی و کاربرد آن در طرح ریزی پدافند غیرعامل

نخستین گام در مقابله با هر پدیده ایی، شناخت آن پدیده و سپس طراحی راه کارهای مقابله با آن است. با این پیش فرض، ساز وکارهای پدافند غیرعامل، اساسا به طور عام برای مقابله با دشمن و تضعیف توان وی و به طور خاص برای مقابله با تهدیدات صحنه نبرد توسعه می یابند. به طور کلی سه رویکرد اصلی در توسعه ساز وکارهای پدافند غیرعامل شامل رویکردهای توسعه تهدید محور، قابلیت محور و فرصت محور قابل شناسایی است.

9- ماهیت جنگ

ردپای مطالعات تحلیلی درباره شناخت مفهوم جنگ را حداقل تا زمان «توسیدید» مورخ بزرگ یونانی می توان دنبال کرد. مطالعه جنگ و منازعه که به علم جنگ یا منازعه شناسی شناخته شده است یک شاخه علمی بین رشته ای است. جنگ یک حرکت اجتماعی خصمانه است که به مانند تمامی تعاملات بشر، از ذاتی پیچیده، غیرقابل پیش بینی و در عین حال منسجم برخوردار است.

10- تسلیحات غیرکشنده

آنچه در این فصل مطرح می شود شامل: مفهوم پالس های الکترومغناطیسی، آسیب های اجتماعی ناشی از حملات گرافیکی، ماهیت بمب های الکترومغناطیسی و گرافیتی و... می باشد.

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید