ایمنی در برق

ایمنی در برق چیست؟

الکتریسیته در تمام محیط اطراف ما وجود دارد و هرجا که الکتریسیته وجود داشته باشد، خطرات مربوط به آن هم حضور دارد. در محیطی که ماشین آلات و ابزارهای برقی متعددی وجود دارد، احتمال مواجهه با الکتریسیته نیز افزایش می یابد. اگر نکات ایمنی در بکارگیری برق به کار گرفته نشود، نیروی الکتریسیته می تواند بسیار خطرناک باشد و حوادثی نظیر آتش سوزی، سوختگی افراد و شوک الکتریکی را به دنبال داشته باشد. آمارها نیز نشان می دهد که مرگ و میر در اثر برق گرفتگی، سومین عامل ایجاد حوادث منجر به فوت است و در سراسر جهان عامل 12 درصد از مرگ کارگران جوان است.

مخاطبان دوره ایمنی برق:

1- کارکنان ادارت و سازمانها

2- کارشناسان و مدیران ایمنی، بهداشت شغلی و زیست محیطی

3- کارکنان ادارات مرتبط با برق و نیرو

4- پیمانکاران پروژه ها

5- دانشجویان رشته های بهداشت، ایمنی و محیط زیست

سرفصل دوره ایمنی در برق:

1- آشنایی با اصول و مبانی الکتریسیته:

فرکانس های 50-60 هرتز خطرناکترین فرکانس ها برای انسان است و اگر این فرکانس ها کمتر یا بیشتر شود خطرات مرگ کمتر خواهد شد و یا از بین خواهد رفت. در پزشکی از جریانهای با فرکانس زیاد برای درمان استفاده می‌شود. تعیین شدت جریانی که از بدن انسان در شرایط مختلف عبور نماید تقریبا غیر ممکن است بنابراین بهتر است فشار الکتریکی مجاز را در نظر بگیریم. این فشار مجاز در هلند و سوئد و فرانسه 24 ولت و در لهستان و سویس 50 ولت تعیین شده است و در کشور ما نیز 50 ولت می‌باشد.

2- خطرات الکتریسیته:

برخلاف سایر خطرات که دیده یا شنیده می‌شوند یا حس میگردند خطرات برق هیچ پیش آگاهی ندارد و میتواند فرد را فورا بکشد. آمارها نشان می دهد در کارگاه های ساختمانی بیش از 200 حادثه برق گرفتگی در سال رخ می دهد و بر اثر اصابت به کابل‌های هوائی از هر سه حادثه یک نفر جان خود را از دست میدهد.

3- ایمنی برق:

زمانیکه در سایت، کار در زیر خطوط هوائی صورت می گیرد باید احتیاط بیشتری بکار برده شود و گذرگاه‌ هائی با گذاشتن موانعی در طرفین ایجاد شود. کار باید تحت نظر یک مسئول با تجربه و در مشورت با اداره برق صورت گیرد. باید از نزدیک شدن افراد، دستگاهها و وسائل بیشتر از 6 متر به سیمهای زنده هوائی جلوگیری نمود.

4- تجهیزات الکتریسیته:

- فیوزها: فیوزها ممکن است برای جلوگیری از برق گرفتگی کافی نباشند. فیوزها برای جلوگیری از صدمه به دستگاهها هستند که معمولاً در اندازه های 3 ، 5 ، 10 و 13 آمپر برای مصارف خانگی استفاده می‌شوند.

- ژنراتورها: ژنراتورها خواه بنزینی یا دیزلی باید در محیطی استقرار یابند که کمترین آلودگی را برای محیط زیست بعمل آورند، سر و صدای آنها تا حد ممکن باعث آزار کارکنان نشود و دود ناشی از کارکردآنان فضای تنفسی را مسموم نکند.

- سیمهای هوائی: فرض ما همیشه باید بر این پایه استوار باشد که سیمهای هوائی و زمینی دارای برق هستند و بر پایه این فرض تمام اقدامات احتیاطی کار در زیر کابلهای فشار قوی را رعایت نمائیم مانند محصور کردن محوطه با نوار خطر یا بشکه های رنگ شده، جلوگیری از انبار کردن وسائل و کالا در درون محوطه محصور و...

- کابل ها: کلیه کابل‌هایی که در ادارات، سایت، کارگاهها و ساختمانهای مشابه بکار می‌رود باید از نوع استاندارد و دارای پوشش محافظ باشند.

- کابل های زیرزمینی: صدمه به کابلهای زیر زمین هنگام گود برداری از جمله حوادثی است که به کرات اتفاق می افتد که تا کنون باعث قطع برق فراوان، صدمات به افراد و گاه مرگ آنها شده است.

- کابل های روی زمین: استفاده از کابل در روی زمین بستگی به طبیعت کار در حال انجام دارد، ولی در هر حال نکات زیر باید رعایت شود: فقط برای مدت کوتاه باشد. و ...

- کابل های معلق: اجازه نصب کابلهای معلق را در این شرایط داریم: هیچ نوع فشار یا کششی به نقاط اتصال وارد نشود. و ...

- ابزار برقی قابل حمل: در محلهائی که ریسک بالای انفجار یا آتش سوزی وجود دارد، بايد از ابزارهايی استفاده شود که با هوا کار می کنند. مانند فن هوائی، لامپ هوائی

- سیم های رابط: سیمها / کابلهای رابط برق تا آنجا که ممکن است باید کوتاه باشند و مرتبا مورد بازدید قرار گیرند. این کابلها / سیمها در سایت بر روی زمین و در معرض همه گونه آسیب هستند. بخصوص زدگی و پارگی، زیر پای افراد هستند و یا در زمینهای ناهموار به اینطرف و آنطرف کشیده می شوند.

- روشنایی: مطابق قانون، محل کار، راهها، حفره های خطرناک و وسائل بالابر باید به روشنائی کافی و مناسب مجهز باشند.

5- مجوز کار PTW:

سیستم PTW برای تضمین سلامت و ایمنی کار امری حیاتی است. سرپرستان مجری کار آن را تهیه میکنند و مسئولین مربوطه آنرا امضاء می‌کنند. هیچکس تحت هیچ شرایطی اجازه ندارد بدون PTW روی دستگاههای High Voltage کار كند، قطعه ای تعویض کند، تعمیرات انجام دهد و یا تنظیمات آنرا دستکاری نماید.

6- برق گرفتگی:

در هر سایت کاری باید برای مقابله با حوادث من جمله برق گرفتگی برنامه وجود داشته باشد و این جزئی از وظایف مدیریت HSE می باشد.

7- اتصال به زمین:

کلیه وسائل برقی باید سیم اتصال زمین Earthing داشته باشند، مانند ژنراتورها، ماشینهای جوشکاری، آب سردکن ها. سیم Earth باید یک تکه باشد و دو سر اتصال آن در میان پیچ و مهره خوب سفت شود. از وصل کردن تکه تکه های سیم برای استفاده در Earthing باید خودداری شود.

8- RSD و ELCB:

RCDو ELCB ها وسائل دقیقی هستند که قادرند برای محافظت از جان انسانها در کمتر از 30 میلی ثانیه عکس العمل نشان داده و برق را قطع نمایند. همچنین می توان از آنها برای حفاظت از دستگاهها و کلیه تاسیسات دیگر نیز استفاده نمود.

9- کمک های اولیه:

فیوز برق را خاموش کنید. مصدوم را ارزیابی اولیه کنید. تا شعاع 18- 15 متری مصدوم احتمال برق گرفتگی وجود دارد، بنابراین تا زمان قطع جریان به مصدوم نزدیک نشوید. مراقب باشید دیگران هم تا قطع جریان برق به مصدوم نزدیک نشوند و...

10- نکات ایمنی در صاعقه:

از تجهیزاتی كه هادی جریان الكتریسیته هستند استفاده نكنید. از ایستادن در مناطق مرتفع، روی ساختمان های بلند، تپه، كوه یا هر ناحیه مرتفع دیگر به شدت پرهیز كنید. زیر سیم های برق هوایی، مخازن و شیشه ها پناه نگیرید و...

10- چک لیست های مرتبط با ایمنی برق:

• اجازه کار
• کابل ها
• پلاگ ها
• ابزار برقی قابل حمل
• ماشین ها و ابزار
• کار در نزدیک سیم های هوایی
• احتیاط های لازم در نزدیک سیم های هوایی لایو
• کار در زیر سیم های هوایی
• ساختمانها
• راه اندازی قسمت های جدید در تاسیسات برقی

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید