آشنایی با اصول تصفیه فاضلاب

اصول تصفیه فاضلاب چیست؟

افزایش جمعیت توام با توسعه صنعتی و اقتصادی دنیا در قرن اخیر مشکلات زیادی را برای زندگی بشر بوجود آورده که از جمله به آلودگی محیط زیست می توان اشاره نمود. آلودگی در ابعاد مختلف خود نه تنها امکان زندگی در محیطی سالم را برای بشر محدوده نموده بلکه با تغييرات عمقی که در وضعیت آب و هوا پدید آورده استمرار و موجودیت حیات روی کره زمین را زیر سوال برده است. در دو دهه گذشته به حفظ محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن توجه زیادی شده است. کنفرانس استکهلم در سال ۱۹۷۲ الودگی و تخریب محیط زیست را بزرگترین خطری که جامعه بشری را تهدید می نماید معرفی نمود. در کنفرانس UNCED که در سال ۱۹۹۲ و ۲۰ سال پس از کنفرانس استکهلم تشکیل و بنام «کنفرانس زمین» معروف گردید، تقریبا همه کشورهای دنیا متعهد گردیدند که در حفظ محیط زیست بطور جدی تلاش و این کره خاکی را برای نسل های آینده حفظ نمایند از جمله این تعهدات حفظ منابع آبی و احداث تصفیه خانه های فاضلاب برای تصفیه آب های آلوده می باشد که طی یک برنامه زمانبندی شده در طول زمان معینی باید اجرا گردد.

مخاطبان دوره آشنایی با اصول تصفیه فاضلاب

1- مدیران و سرپرستان واحدهای تصفیه فاضلاب

2- کارشناسان ایمنی و بهداشت واحدهای تصفیه فاضلاب

3- علاقه مندان و دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)، همچنین رشته های مرتبط با صنعت آب و فاضلاب

سرفصل دوره آشنایی با اصول تصفیه فاضلاب

1- اهدف کلی تصفیه فاضلاب

• تأمین شرایط بهداشتی برای زندگی مردم
• پاک نگهداری محیط زیست
• بازیابی فاضلاب
• تولید کود طبیعی
• تولید انرژی

2- انواع فاضلاب

• فاضلاب خانگی
  • ناشی از دستگاه های بهداشتی نظیر توالت ها و ...
  • مضخصات فاضلاب خانگی
• فاضلاب صنعتی
  • تفاوت میان فاضلاب صنعتی و خانگی
  • تشابه فاضلاب های صنعتی
  • آلودگی موجود در فاضلاب های صنعتی
• فاضلاب  کشاورزی
• پس آب ناشی از سیلابها

3- تصفیه فاضلاب:

ناپایدار نمودن آلاینده های موجود در فاضلاب و ته نشین نمودن آنها اساس تصفیه فاضلاب را تشکیل می دهد.

• باکتری های موجود در فاضلاب
• میکروارگانیسم های موجود در فاضلاب
• تصفیه بیولوژیک هوازی
• تصفیه بیولوژیک بی هوازی

4- آزمایش های فاضلاب:

برای نشان دادن درجه آلودگی فاضلاب از شاخص های مختلفی استفاده می گردد که با آزمایش های مختلف مشخص می گردند.

5- شاخص های آلودگی آب و فاضلاب:

• اکسیژن خواهی بیولوژیک (BOD)
  • تعریف
  • منحنی تغییرات
  • اکسیداسیون مواد آلی کربن دار
  • اکسیداسیون ترکیبات آلی ازت دار
  • تعریف BOD5
  • نمایش ریاضی تغییرات BOD
  • میزان آلودگی فاضلاب های شهری
• اکسیژن خواهی شیمیایی (COD)
• کل کربن آلی (TOC)
• کل مواد معلق (TSS)
• اکسیژن محلول (DO)

6- اهداف تصفیه فاضلاب:

• گرفتن مواد معلق و شناور از فاضلاب
• جداسازی مواد سمی محلول و نامحلول
• گندزدایی و نابودی میکروب ها در فاضلاب
• تبدیل مواد ناپایدار موجود در فاضلاب به مواد پایدار

7- روشهای مختلف تصفیه آب و فاضلاب:

• روش های فیزیکی:

مهمترین روشهای تصفیه فیزیکی شامل:

• صافی ها
• تانک های ته نشینی
  • ته نشین کردن مواد معلق
  • حوضچه های ته نشینی
  • کاربرد رابطع استوک
  • لایه بندی حوضچه های ته نشینی
  • میزان کاهش شاخص های آلودگی
  • بررسی هیدرولیکی نوع جریان در ته نشینی
  • واحد های ویژه عمل ته نشینی
• سیستم های شناورسازی

• روشهای بیولوژیکی:

زمانی که تصفیه فیزیکی جوابگو نباشد از تصفیه بیولوژیکی جهت حذف آلاینده ها استفاده می گردد. در تصفیه بیولوژیکی، فرایند تشدید شده که در طبیعت خود به خود ولی با سرعت پایین صورت می‌گیرد به کار گرفته می شود. مهمترین انواع تصفیه بیولوژیکی:

• تصفیه زیستی با کمک باکتریهای هوازی
  • انواع تصفیه هوازی
    • رشد معلق
    • رشد چسبیده
  • اکسیژن رسانی در تصفیه فاضلاب
  • استفاده از اکسیژن خالص
  • تعریف بار هیدرولیکی
  • تقسیم بندی روش های تصفیه بیولوژیکی هوازی
    • روشهای تصفیه بیولوژیکی طبیعی
    • روشهای نیمه مصنوعی تصفیه بیولوژیکی
    • روشهای مصنوعی تصفیه بیولوژیکی
  • میزان تصفیه
• تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بی هوازی
  • هضم لجن بیولوژیک
  • مراحل هضم بی هوازی لجن
  • ترکیب بیوگاز تولیدی در فرایند بی هوازی
  • تاثیر دما بر تولید گاز
  • کاربرد بیوگاز
  • خواص لجن هضم شده
• تصفیه زیستی با کمک باکتریهای هوازی نیترات ساز و بی هوازی نیترات زدا (نیتریفیکاسیون)
  • مشکلات ناشی از حضور نیترات
  • نیترات زدایی یا ازت زدایی (دنیتریفیکاسیون)
• تصفیه زیستی با کمک باکتریهای فسفات زدا
  • حذف فسفات از فاضلاب

• روش های شیمیایی:

اساس کار در تصفیه شیمیایی استفاده از مواد شیمیایی برای اکسیداسیون مواد آلی موجود در آب و فاضلاب می باشد. این روش بیشتر در تصفیه آب و همچنین فاضلابهای صنعتی کاربرد دارد. عمده ترین روشهای تصفیه شیمیایی مواد محلول در فاضلاب :

• احیا
• تعویض یون
• شناور سازی
• جذب سطحی
• خنثی سازی
• اکسیداسیون
• انعقاد و لخته سازی

8- تصفیه طبیعی فاضلاب:

• پخش فاضلاب در زمین
  • اهداف پخش فاضلاب در زمین
    • جهت تصفیه طبیعی فاضلاب
    • جهت استفاده فاضلاب جهت آبیاری کشاورزی
  • شرایط لازم برای پخش فاضلاب در زمین
  • معایب پخش فاضلاب در زمین
  • روش های مختلف پخش فاضلاب در زمین
• وارد نمودن فاضلاب در چاه
  • ساختمان چاه جذب کننده فاضلاب
  • نکته بهداشتی در احداث چاه
  • محاسبه سطح لازم در چاه های جذبی
• وارد نمودن فاضلاب به دریا و دریاچه
  • محاسبه سطح آلوده شده دریا توسط فاضلاب
  • شاخص آلودگی میکروبی
  • طراحی سیستم های رهاسازی فاضلاب در دریا
• وارد نمودن فاضلاب به رودخانه
• وارد نمودن فاضلاب به مرداب های طبیعی
• دریاچه های تصفیه فاضلاب (روش نیمه مصنوعی تصفیه فاضلاب)
  • تأمین اکسیژن در برکه های تثبیت
  • محاسن استفاده از برکه های تثبیت
  • معایب استفاده از برکه های تثبیت
  • انواع برکه های تثبیت
    • برکه تثبیت هوازی
      • انواع برکه های تثبیت هوازی
    • برکه تثبیت اختیاری
      • طراحی برکه های تثبیت اختیاری
    • برکه تثبیت بی هوازی
      • طراحی برکه های تثبیت بی هوازی
    • برکه تثبیت تکمیلی
    • برکه تثبیت مقدماتی
    • برکه تثبیت هوادهی شده
  • جزئیات ساختمانی برکه های تثبیت
  • نگهداری برکه های تثبیت فاضلاب

9- تصفیه مصنوعی فاضلاب:

• دلایل استفاده از این روش
  • کافی نبودن قدرت خودپالایی منابع پذیرنده
  • نیاز به بهره برداری از منبع طبیعی آب برای شرب، شنا و...
  • نامناسب بودن اقلیم محلی برای تصفیه طبیعی (دمای پایین)
  • احتمال بهره برداری نادرست از تصفیه طبیعی و شیوع بیماری
  • عدم وجود زمین ارزان قیمت جهت پخش فاضلاب
• ایستگاه پمپاژ ورودی فاضلاب
• آشغال گیر
  • ملاحظات طراحی آشغال گیر
  • افت انرژی در آشغال گیر
  • بازده کار آشغال گیر
  • دفع آشغال های جدا شده
  • آشغال خرد کن
• حوض دانه گیر
  • انواع سیستم های دانه گیر
    • حوض دانه گیر کم عمق
    • حوض دانه گیر گود
    • حوض دانه گیر دایره ای شکل
    • حوض دانه گیر با کمک دمیدن هوا
  • استخرهای ته نشینی
    • انواع استخرهای ته نشینی
      • استخرهای ته نشینی مستطیلی
      • استخرهای ته نشینی دایره ای
      • استخرهای ته نشینی بدون لجن روب مکانیکی
      • استخرهای ته نشینی با کمک مواد منعقد کننده
    • تقسیم بندی فضای درونی استخرهای ته نشینی
      • مناطق ورودی و خروجی
      • سیستم کفاب گیری
      • و ...
    • استفاده از صفحات مورب

11- تصفیه زیستی فاضلاب:

در مواردی که تصفیه فیزیکی (اولیه) جوابگوی کاهش آلودگی نباشد از تسویه زیستی (تصفیه ثانویه) استفاده می گردد. انواع تصفیه زیستی فاضلاب شامل:

• تصفیه هوازی
  • صافی های چکنده
    • هوادهی در سیستم های صافی چکنده
    • طبقه بندی صافی های چکنده
    • راهبری صافی های چکنده
    • معایب صافی های چکنده
    • برتری های صافی های چکنده
  • سیستم لجن فعال (هوادهی)
    • محاسبه استخرهای هوادهی
    • لجن برگشتی
    • لجن اضافه
• تصفیه بی هوازی

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید