عملیات HOT TAP چیست؟
عملیات هات تپ (Hot Tap Operation) از زمره خدمات خطوط لوله و مخازن می باشد که با توجه به منافع و بهره وری بالای خود در مقایسه با روش های پیشین انشعاب گیری بسیار مورد توجه واحدهای نفتی و گازی و پتروشیمی و نیروگاهی قرار گرفته است. عملیات هات تپ همان طور که از نام آن نیز بر می آید روی خط لوله یا مخزنی انجام می شود که حاوی مواد و سیالات است. در این فرایند انشعاب گیری در زمانی صورت می گیرد که خط زنده و سیال درون آن جاری است. به همین دلیل این روش در مقایسه با سایر روش ها دارای مزایای عمده ای است. بزرگ ترین حسن این روش این است که در عملیات هات تپ ما نیازی به Shut Down نداریم. معمولاً مجتمع های پالایشگاهی، پتروشیمی و نیروگاهی برای انجام انشعاب گیری به ناچار می بایست مجموعه فعالیت های خط را متوقف کنند و انشعاب مذکور را در شرایطی بزنند که خط غیر فعال و فاقد سیال است. یعنی نه تنها نیاز به متوقف کردن روند فعالیت خط داریم بلکه می باید مجموعه را از سیال تخلیه کنیم.
مخاطبان دوره ایمنی عملیات HOT TAP و انسداد خط لوله
1- مسئولین ایمنی و HSE
2- ارایه دهندگان خدمات هات تپ
3- دانشجویان و علاقه مندان به مباحث تخصصی نفت و گاز
4- دانشجویان و علاقه مندان به مباحث ایمنی مرتبط با صنعت نفت و گاز
سرفصل دوره ایمنی عملیات HOT TAP و انسداد خط لوله
1- معرفی اجمالی فرآیند هات تپ و انسداد:
عملیات هات تپ، یک عملیات بسیار دقیق ایجاد سوراخ بر روی لوله های حاوی سیال است به نحوی که خط قطع نشده و جربان آن نیز متوقف نگردد. در این عملیات دست یابی به داخل توسط یک لوله به وسیله کاتر و مته دایروی صورت می گیرد. مواردی همچون اتصال یک انشعاب به خط، اتصال یک پروب داخلی برای مونیتور کردن لوله و یا متوقف کردن جریان سیال در داخل لوله به منظور تعمیر آن نیز در زمره کاربردهای این فرآیند قرارمی گیرند.
-
عملیات هات تپ
-
عملیات انسداد و مراحل آن
2- مستند سازی:
-
محاسبات طراحی
-
دستورالعمل ایمنی
-
دستورالعمل کار (عملیات)
-
مستندسازی نهایی
3- مسئولیتها:
این فصل به بررسی مسئولیت ها در سه بخش کلی زیر می پردازد:
-
بخش مهندسی
-
گروه بازرسی
-
بخش اجرایی عملیات
4- شرایط عملیات:
-
ملاحظات و محدودیت ها
-
ملاحظات مربوط به دستگاه هات تپ
قبل از شروع عملیات هات تپ، دستگاه کاتر و مته باید به دقت بررسی شوند تا نسبت به شرایط مساعد آنها برای آغاز کار اطمینان حاصل شود. اطمینان از شرایط دستگاه و پکینگ های آن باید به حدی باشد که بتوان در شرایط بحرانی و مواردی که مشکلات مکانیکی و یا نشتی شیر به وجود می آید، دستگاه را بر روی خط باقی گذاشت.
-
محدودیت نوع سیال داخل خط و یا تجهیزات
مخلوط های گازی حاوی هوا یا اکسیژن، پیروکسیدها و کلرین ها، آمین ها و اسیدها، هیدروکربن های اشباع نشده و... هرکدام شرایط خاص خود را دارند که در این قسمت توضیح داده شده اند.
-
ملاحظات تشکیل موارد سمی
آزمایشات نشان داده است که قرار گرفتن طولانی مدت و یا به کرات در معرض معضی میعانات نفتی و یا گازها ممکن است بسیار خطرناک باشد.
-
نکات جوشکاری اسپلیت تی
-
دمای لوله
-
شرایط سیال داخل خط
-
سرعت سیال
-
فشار سیال داخل خط
5- شرایط خاص مکان عملیات هات تپ:
از جمله موارد خاصی که در عملیات هات تپ ممکن است با آن روبه رو شویم می توان به موارد زیر اشاره کرد که هر کدام دارای دستورالعمل های خاص خود بوده که به تفضیل در این فصل بیان شده است.
-
جوشکاری و یا هات تپ بر روی مخازن در حال سرویس
-
جوشکاری یا هات تپ بر روی درپوش مخازن با سقف شناور
-
جوشکاری یا هات تپ بر روی لوله ها و یا تجهیزات پوشش دار
-
هات تپ در مکانی قبل از تجهیزات و شیرآلات
6- موقعیت عملیات هات تپ:
یک انشعاب هات تپ باید با زاویه 90 درجه نسبت به محور لوله نصب شود. البته در برخی موارد و بسته به نیاز اتصالات ممکن است به صورت زاویه ایی نیز استفاده شوند که در این صورت باید تمهیدات لازم اندیشیده شود. همچنین در اغلب موارد هات تپ به صورت عمودی زده می شود.
7- طراحی:
برای هرعملیات هات تپ، باید یک بسته کامل اطلاعاتی شامل نقشه های ساخت، مواد و روش کار و... موجود باشد. در این محاسبات باید موارد زیر رعایت گردد:
8- دستورالعمل تست:
دستگاه هات تپ و اتصالات جوشکاری شده باید قبل از شروع انجام عملیات برش و بعد از قرارگیری دستگاه بر روی اتصالات، به خوبی مورد بررسی قرار گیرد. از جمله تست هایی که انجام می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
تست هیدرواستاتیک
-
تست پنوماتیک
9- راستای عملیات هات تپ:
موارد مربوط به این فصل در قالب 3 نکته ارائه می گردد.
10- نکات انسداد خط:
در این فصل، نکات مربوط به انسداد خط در قالب 4 نکته ارائه می گردد.
11- ایمنی:
موارد زیر باید توسط افراد مسئول به ترتیبی که قید شده است چک شود تا ایمنی فرایند به خوبی حفظ شود:
12- محدودیت های فیزیکی:
عملیات هات تپ شامل محدودیت هایی می شود شامل موارد زیر است و هر کدام به صورت مفصل توضیح داده شده است.
-
خوردگی حفره ای و یا لایه لایه شدن فلز
-
نزدیکی به یک نقطه خاص
-
ضخامت فلز بیشتر از 0.75 اینچ
-
وجود مخازن ذخیره اتمسفری (هیدروکربن ها)
13- منابع
جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید