تشريح الزامات، مستندسازی و مميزی داخلی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‏‌ای (OHSAS 18001 : 2007)

سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‏‌ای (OHSAS18001) چیست؟

OHSAS به معنای سری ارزیابی ایمنی و بهداشت شغلی  (Occupational Health & Safety Assessment Series)می باشد و OHSAS 18001 استانداردی قابل ممیزی وصدور گواهینامه است که در پاسخ به نیاز سازمان ها به یک استاندارد که به وسیله آن بتوانند سیستم مدیریت خود را در زمینه های بهداشتی وایمنی ارزیابی نمایند، تدوین شده است. ساختار استاندارد  OHSAS 1800 سازگار با استانداردهای ISO 9001 و ISO 14001 میباشد تا سازمان ها بتوانند به راحتی سیستم مدیریت کیفیت، محیط زیست و ایمنی وبهداشت شغلی را با یک دیگر ادغام وسیستم مدیریت یکپارچه ای را ایجاد نمایند. یک سیستم مدیریت ایمنی وبهداشت شغلی سازمان رادر شناسایی، حذف و یا به حداقل رساندن ریسک های مرتبت با بهداشت و ایمنی کارکنان  و سایر طرف های ذی نفع که در معرض ریسک های OH&S قرار دارند یاری می نماید.

مخاطبان دوره OHSAS 18001

1- مدیران و کارشناسان صنایع

2- علاقه مندان و دانشجویان رشته های ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

اهداف دوره OHSAS 18001

• آشنائی با تاریخچه توجه سیستماتیک به ایمنی و بهداشت حرفه ای
• آشنائی با سازمانهای مرتبط
• تعاریف و مفاهیم و چرخه بهبود
• مروری بر شناسائی خطرات و آنالیز ریسک
• مروری بر نیازمندیهای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای
• آشنایی با مفاهیم مستند‌سازی و فنون مستندسازی

تاریخچه OHSAS 18001

• 1999:

تدوین استاندارد مدیریت ایمنی و یهداشت حرفه ای توسط سازمانهای گواهی دهنده و سازمانهای بین المللی مرتبط: (OHSAS 18001: Occupational Health and Safety Management System Specification)

• 2007:

 بازنگری و انتشار ویرایش جدید استاندارد

سرفصل دورهOHSAS 18001 

1- تعاریف، اصطلاحات و مفاهیم استاندارد OHSAS 18001:2007

• ریسک قابل قبول: ریسکی که به سطحی کاهش یافته باشد که با توجه به تعهدات قانونی و خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه ای برای سازمان قابل پذیرش باشد.
• ممیزی: فرایندی نظام یافته، مستقل و مدون به منظور به دست آوردن شواهد ممیزی و ارزیابی عینی آنها برای تعیین میزانی که معیارهای ممیزی برآورده شوند.
• اقدام اصلاحی: اقدامی که برای از بین بردن علت یک عدم انطباق  یا سایر شرایط نامطلوب تشخیص داده شده انجام می گیرد.
• ایمنی و بهداشت حرفه ای (OHSAS ): شرایط و عواملی که ایمنی و بهداشت حرفه ای (OHSAS) کارکنان، کارگران موقت، پرسنل پیمانی، بازدیدکنندگان و هر شخص دیگری در محیط کار را تحت تاثیر قرار داده یا می توانند تحت تاثیر قرار دهند

2- مبانی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای

• خط مشی
• طرح ریزی
• اجرا و عملیات
• بازنگری مدیریت
• بررسی و اقدام اصلاحی

3-  الزامات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای

• الزامات عمومی

سازمان باید یک سیستم مدیریت OHSAS را براساس الزامات این استاندارد OHSAS ایجاد، مدون، اجرا و نگهداری نموده و به طور مداوم بهبود دهد و نیز نحوه برآورده کردن این الزامات را مشخص نماید.

• خط مشی OHSAS

مدیریت رده بالا باید خط مشی OHSAS سازمان را تعریف و تصویب نماید و در رابطه با  دامنه کاربرد تعریف شده سیستم مدیریت OHSAS سازمان اطمینان حاصل نماید. این خط مشی:

• متناسب با ماهیت و اندازه مخاطرات OHSAS سازمان است.
• شامل تعهد به جلوگیری از جراحت و بیماری و نیز بهبود مداوم مدیریت و عملکرد OHSAS است.
• حداقل شامل تعهد به پیروی با الزامات قانونی قابل کاربرد و سایر الزاماتی که سازمان پذیرفته و مرتبط با خطرات OHSAS سازمان است.

• طرح ریزی

سازمان باید روشهای اجرایی برای شناسایی مداوم خطرات، ارزیابی ریسک و تعیین کنترل های لازم ایجاد، اجرا و برقرار نگهدارد. در روشهای اجرایی شناسایی خطرات و ارزیابی ریسک باید موارد زیر را مدنظر قرار دهد:

• فعالیت های روزمره و غیر روزمره
• رفتار و قابلیت انسانی و سایر عوامل مربوط به انسان
• فعالیت کلیه افرادی که به محل کار دسترسی دارند. (شامل پیمانکاران و بازدید کنندگان)
• خطرات ایجاد شده در مجاورت محل کار توسط فعالیت های مرتبط با کار تحت کنترل سازمان

• اجرا و عملیات

مدیریت رده بالا باید مسئولیت نهایی OHSAS و سیستم مدیریتOHSAS  را برعهده بگیرد. مدیریت رده بالا باید تعهد خود را از طریق موارد ذیل به اثبات برساند:

• حصول اطمینان از دسترس بودن منابع لازم برای ایجاد، اجرا، نگهداری و بهبود سیستم مدیریت OHSAS
• تعریف نقش ها، تخصیص مسئولیت ها و پاسخگویی ها و تفویض اختیارات به منظور تسهیل اثربخشی مدیریت OHSAS، نقش‌ها، مسئولیت‌ها، پاسخگویی ها و اختیارات باید مدون و ابلاغ گردد.

• بررسی

سازمان باید روشهای اجرایی برای پایش و اندازه گیری منظم عملکرد OHSAS را ایجاد، اجرا و برقرار نگهدارد. این روشهای اجرایی باید موارد زیر را در بر گیرد:

• پایش میزان دستیابی به اهداف OHSAS سازمان
• مقیاس های کمی و کیفی متناسب با نیازهای سازمان
• پایش اثر بخشی کنترل ها (برای بهداشت و همچنین ایمنی)
• ثبت داده ها و نتایج پایش و اندازه گیری به میزان کافی برای تسهیل تحلیل بعدی اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه.

• بازنگری مدیریت

مدیریت رده بالا باید سیستم مدیریت OHSAS  سازمان را در فواصل زمانی برنامه ریزی شده مورد بازنگری قرار دهد تا از تداوم مناسب بودن، کفایت و اثر بخشی آن اطمینان حاصل کند. این بازنگری باید ارزیابی فرصت های بهبود و نیاز به تغییر در سیستم مدیریت OHSAS از جمله خط مشی و اهداف OHSAS را شامل گردد .سوابق بازنگری های مدیریت باید نگهداری شود.

4- مستند‌ سازی چیست؟

مستند‌سازی، شیوه‌ای مفید و مناسب به منظور شناسایی، تدوین، کنترلِ فعالیت‌ها و فرآیندها در سازمان‌ها است.

5- گستره مستند سازی سیستم

نوع و گستره مستند ‌سازی سیستم مدیریت در سازمان به مواردی مانند زیر بستگی خواهد داشت

• پیچیدگی محصولات
• الزامات سیستم مدیریت
• توانایی اثبات شده کارکنان
• ابعاد سازمان و نوع فعالیت‌ها
• پیچیدگی فرایندها و تعامل میان آنها
• خواسته‌های مشتری والزامات قانونی مربوطه

6- نکاتی در مورد ممیزی سیستم

سازمان‌هایی که تمایل به اثبات انطباق با الزاماتOHSAS 18001:2007   را دارند، می‌بایست بخاطر داشته ‌باشند که ضرورت تامین شواهدی دال بر اجرای مؤثر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد .سازمان‌ها ممکن است بدون نیاز به مستند‌سازی قابل توجهی بتوانند این انطباق را اثبات نمایند. در اظهار انطباق با OHSAS 18001:2007 سازمان باید بتواند شواهد عینی دال بر مؤثر بودن فرآیندها و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت خود تامین نماید.

7- علل ناکامی‌های رایج در سیستم‌های مدیریت

• انتخاب نماینده مدیریت نامناسب
• عدم اعتقاد و پشتیبانی مؤثر مدیریت ارشد
• عدم آموزش اثربخش و کارا در رابطه با الزامات سیستم
• عدم شناسایی مناسب فرآیندها بر اساس الزامات استاندارد
• عدم مشارکت افراد سازمان در طراحی سیستم و به تبع آن عدم تسلط بر آن
• عدم توجه به مدارک فنی و برون سازمانی و الزامات قانونی و کنترل آن در سازمان
• عدم توجه به چهار عنصر آموزش، بازنگری مدیریت، ممیزی داخلی و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه

جهت مشاهده سایر دوره ها کلیک نمایید